درصورتی‌که قصد بررسی قیمت و خرید تابلو برق صنعتی را دارید، نخست لازم است که با تقسیم‌بندی‌ها، مدل‌های مختلف و انواع آن بر حسب جنس متریال، کیفیت ساخت، مشخصه‌های فنی، استانداردهای استفاده و محل استفاده آشنا شوید. در ادامه توضیحات بیشتر در مورد نحوه انتخاب تابلو برق‌های صنعتی و مشخصات فنی انواع قطعات مورداستفاده در آنها را به شما شرح خواهیم داد.
تابلو برق صنعتی چیست؟
تابلو برق، یک دستگاه الکتریکی است که برای توزیع و کنترل برق در یک سیستم برق استفاده می‌شود. این تابلوها معمولاً در محل‌هایی نصب می‌شوند که نیاز به توزیع برق به چندین تجهیزات و دستگاه مختلف دارند، مانند ساختمان‌ها، صنایع، بیمارستان‌ها، فروشگاه‌ها و غیره. تابلوهای برق شامل قطع‌کننده‌ها، فیوزها، رله‌ها، کنتاکتورها، محافظ‌های فشارقوی و سایر تجهیزات الکتریکی هستند که برای محافظت، کنترل و توزیع برق استفاده می‌شوند. این تجهیزات الکتریکی برای جلوگیری از بروز حوادث مانند اتصال کوتاه، برق‌گرفتگی و برق‌زدگی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
انواع تابلو برق عموماً دارای یک صفحه جدولی هستند که شامل قطعه‌های مختلف برق، سوئیچ‌ها و نشانگرها است. این تابلوها در محل نصب معمولاً با دستگاه‌های محافظتی مانند پوشش‌های فلزی یا پلاستیکی محافظت می‌شوند تا از تماس غیرمجاز با اجزای الکتریکی جلوگیری کنند و ایمنی را تضمین کنند.
ویژگی‌های تابلو برق استاندارد
تابلوهای برق استاندارد باید به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و مقررات الکتریکی پایبند باشند. در ادامه، برخی از ویژگی‌های مهم تابلوهای برق استاندارد را بررسی می‌کنیم:
- تنظیمات و طراحی: تابلوهای برق باید بر اساس استانداردهای معتبر مانند IEC (کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک) و NEC (استاندارد ملی برق آمریکا) طراحی شده باشند. این استانداردها شامل دستورالعمل‌هایی برای انتخاب و قراردادن تجهیزات الکتریکی، اتصالات، توزیع کابل‌ها، و سیستم ایمنی می‌شوند.
- محافظت الکتریکی: تابلوهای برق باید دارای مدارهای محافظتی مناسب باشند. این شامل قطع‌کننده‌ها، فیوزها، محافظ‌های فشارقوی و سایر تجهیزات است که به‌درستی قرار داده شده و برای جلوگیری از بروز حوادث الکتریکی مانند اتصال کوتاه و برق‌زدگی استفاده می‌شوند.
- برچسب‌گذاری و نشانگرها: تابلوهای برق باید دارای برچسب‌ها و نشانگرهای مناسب برای شناسایی تجهیزات، دستگاه‌ها و مدارها باشند. این برچسب‌ها باید شامل اطلاعات مربوط به ولتاژ، جریان، توان، تعداد فازها و سایر مشخصات فنی باشند.
- دستگاه‌های کنترلی: تابلوهای برق استاندارد باید دارای سوئیچ‌ها، کنتاکتورها و رله‌های مناسب باشند که به کاربران امکان می‌دهند برق را به تجهیزات موردنیاز روشن یا خاموش کنند و سیستم را کنترل کنند.
- ایمنی: تابلوهای برق باید از نظر ایمنی الکتریکی مطابق با استانداردهای معتبر باشند. این شامل استفاده از مواد مناسب ضدحریق، حفاظت در برابر لرزش، نصب مناسب و قفل‌گذاری مناسب برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به اجزای الکتریکی است.
این ویژگی‌ها تنها چند مورد از ویژگی‌های استاندارد تابلوهای برق هستند. توجه به این استانداردها و رعایت آنها در طراحی و ساخت تابلو برق، امنیت و عملکرد صحیح سیستم برق را تضمین می‌کند.
کاربردهای تابلو برق صنعتی
تابلو برق صنعتی یک سامانه کنترل و توزیع برق است که در صنایع و نیروگاه‌ها استفاده می‌شود. کاربردهای تابلو برق صنعتی عبارت‌اند از:
1. توزیع برق
تابلو برق صنعتی برای توزیع برق در سیستم‌های صنعتی استفاده می‌شود. آن به‌عنوان نقطه توزیع اصلی برق استفاده می‌شود و سیم‌ها و قطعات الکتریکی را به مناطق مختلف ارسال می‌کند.
2. کنترل و مانیتورینگ
تابلو برق صنعتی شامل کنترلرها، رله‌ها، کلیدها و نمایشگرهای مختلف است که برای کنترل و مانیتورینگ تجهیزات صنعتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. این تجهیزات می‌توانند وضعیت سیستم را نمایش دهند، اعلام خطاها را انجام دهند و کنترل عملکرد دستگاه‌ها و تجهیزات را بر عهده داشته باشند.
3. حفاظت از سیستم
تابلو برق صنعتی شامل قطعات حفاظتی مانند مدارهای جریان اضافی، مدارهای زمین‌گیری و رله‌های حفاظتی است. این قطعات به‌منظور جلوگیری از خطراتی مانند شوک الکتریکی، اتصال کوتاه و بالارفتن جریان در سیستم عمل می‌کنند.
4. اتوماسیون صنعتی
تابلو برق صنعتی می‌تواند به‌عنوان قسمتی از سیستم اتوماسیون صنعتی عمل کند. این شامل استفاده از مدار PLC (کنترلر منطقه برنامه‌پذیر) و HMI (واسط انسان و ماشین) است که کنترل و مدیریت فرایندهای صنعتی را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد.
5. اتصال به شبکه
تابلو برق صنعتی می‌تواند به شبکه‌های مدیریت انرژی مانند SCADA (نظارت و کنترل از راه دور) و BMS (سیستم مدیریت ساختمان) متصل شود. این امکان را فراهم می‌کند تا سیستم‌های مختلف صنعتی مانند روشنایی، تهویه، تولید و مصرف انرژی را مدیریت و کنترل کنید. تابلو برق صنعتی بسته به نوع صنعت و نیازهای خاص می‌تواند انواع دیگری از کاربردها را نیز داشته باشد.
اجزای تابلو برق
تابلوهای برق عموماً شامل اجزای مختلفی هستند که برای توزیع و کنترل برق استفاده می‌شوند. در ادامه، برخی از اجزای اصلی تابلوهای برق را بررسی می‌کنیم:
لیست اجزای تابلو برق
|
|
|---|---|
قطع‌کننده (Circuit Breaker)
|
قطع‌کننده یا MCCB (مینی کات قابل‌تنظیم) یک دستگاه الکتریکی است که برای قطع و وصل جریان الکتریکی در صورت بروز خطاهایی مانند اتصال کوتاه، برق‌زدگی و برق‌گرفتگی استفاده می‌شود. |
فیوز (Fuse) |
فیوز یک عنصر محافظ است که در صورت بروز جریان بیش از حد در یک مدار، قطع و ایزوله شده و جریان را قطع می‌کند. فیوزها به‌عنوان محافظت در مقابل اتصال کوتاه و جریان بیش از حد استفاده می‌شوند. |
کنتاکتور (Contactor) |
کنتاکتور یک دستگاه الکتریکی است که برای کنترل جریان برق به تجهیزات و دستگاه‌های مختلف استفاده می‌شود. این دستگاه قادر است جریان را در مدارهای بزرگ تنظیم کرده و رله‌های قدرتمند را کنترل کند. |
رله (Relay) |
رله یک دستگاه الکترومکانیکی است که در صورت بروز شرایط مشخص، سیگنال برقی را به‌صورت مکانیکی یا الکتریکی تغییر می‌دهد. رله‌ها معمولاً برای کنترل دستگاه‌ها و مدارهای کوچک‌تر استفاده می‌شوند. |
نشانگرها و مترها
|
تابلوهای برق معمولاً دارای نشانگرها و مترهای مختلف هستند که اطلاعاتی از جمله ولتاژ، جریان، توان، تعداد فازها و سایر مشخصات فنی را نمایش می‌دهند. این اطلاعات به کاربران کمک می‌کنند تا وضعیت سیستم برق را بررسی و کنترل کنند. |
سوئیچ‌ها و دکمه‌ها |
سوئیچ‌ها و دکمه‌ها برای کنترل روشنایی، خاموشی و عملکرد تجهیزات و دستگاه‌های مختلف در سیستم برق استفاده می‌شوند. این اجزا به کاربران امکان می‌دهند تا برق را به‌صورت دستی روشن یا خاموش کنند. |
انواع تابلو برق
بررسی انواع تابلو برق‌های صنعتی از نظر: 1)سیستم برق 2)ولتاژ 3)محل نصب 4)قرارگیری در محل 5)ساختار 6)جنس محفظه 7)کاربرد
تابلو برق بر اساس نوع سیستم برق
1. تابلوهای توزیع برق (Distribution Panels)
این نوع تابلوها برای توزیع برق در ساختمان‌ها، صنایع، فروشگاه‌ها و سایر مکان‌ها استفاده می‌شوند. آنها شامل قطع‌کننده‌ها، فیوزها، کنتاکتورها و سوئیچ‌ها هستند و برق را به مناطق مختلف توزیع می‌کنند.
2. تابلوهای کنترل برق (Control Panels)
این نوع تابلوها برای کنترل و عملکرد تجهیزات و دستگاه‌های خاص استفاده می‌شوند. آنها شامل رله‌ها، کنتاکتورها، سوئیچ‌ها، دکمه‌ها و نشانگرها هستند و به کاربران امکان می‌دهند تجهیزات را روشن یا خاموش کنند و سیستم را کنترل کنند.
3. تابلوهای خانه هوشمند (Smart Home Panels)
این نوع تابلوها برای کنترل خانه هوشمند و سیستم‌های هوشمند در منازل استفاده می‌شوند. آنها معمولاً دارای تکنولوژی‌های مبتنی بر اینترنت اشیا (IoT) هستند و به کاربران امکان می‌دهند تجهیزات خانه را به‌صورت دستی یا از راه دور کنترل کنند.
4. تابلوهای نورپردازی (Lighting Panels)
این نوع تابلوها برای کنترل و مدیریت سیستم نورپردازی در ساختمان‌ها، فضاهای عمومی و فروشگاه‌ها استفاده می‌شوند. آنها شامل سوئیچ‌ها، دیمرها و کنترلرها هستند و به کاربران امکان می‌دهند نور را به‌صورت مطلوب کنترل کنند.
5. تابلوهای اضطراری (Emergency Panels)
این نوع تابلوها برای راه‌اندازی سیستم‌های اضطراری در مواقع اضطراری و قطعی برق استفاده می‌شوند. آنها شامل باتری‌های اضطراری، نشانگرها، سنسورها و سوئیچ‌های اضطراری هستند و در صورت قطعی برق، تأمین برق اضطراری را فراهم می‌کنند.
6. تابلوهای توزیع قدرت (Power Distribution Boards)
این نوع تابلوها برای توزیع و مدیریت برق در صنایع بزرگ و پروژه‌های قدرتمند استفاده می‌شوند. آنها شامل تجهیزات قدرتی مانند ولتاژسنج‌ها، ترانس‌ها، کنتاکتورها و قطع‌کننده‌های قدرت هستند.
این فهرست تنها چند مورد از انواع تابلوهای برق است و ممکن است در هر دسته، تنوع بیشتری وجود داشته باشد. همچنین، تابلوها می‌توانند باتوجه‌به نیازها و استفاده موردنظر سفارشی شده و طراحی شوند.
تابلو برق بر اساس سطح ولتاژ
تابلو برق صنعتی بر اساس نوع ولتاژ کاری می‌تواند به دو دسته تقسیم شود:
- تابلو برق صنعتی AC (متناوب): این نوع تابلو برق برای سیستم‌های با ولتاژ متناوب استفاده می‌شود. ولتاژ متناوب عموماً به‌صورت 220 ولت تک‌فاز یا 380 ولت سه‌فاز استفاده می‌شود. این تابلوها برای توزیع و کنترل برق مصرفی در صنایع مختلف، نیروگاه‌ها، کارخانه‌ها و ساختمان‌های صنعتی استفاده می‌شوند.
- تابلو برق صنعتی DC (مستقیم): این نوع تابلو برق برای سیستم‌های با ولتاژ مستقیم استفاده می‌شود. ولتاژ مستقیم عموماً به‌صورت 12 ولت، 24 ولت یا 48 ولت استفاده می‌شود. این تابلوها معمولاً در صنایع الکترونیک، خودروسازی، تجهیزات مخابراتی و سیستم‌های تغذیه باتری استفاده می‌شوند.
تابلو برق‌های فشارضعیف (Low Voltage Electrical Panels)
تابلو برق فشارضعیف معمولاً برای توزیع و کنترل برق با ولتاژ کمتر از 1000 ولت (AC) و 1500 ولت (DC) استفاده می‌شوند. این تابلوها به‌عنوان قلب سیستم برق در ساختمان‌ها، صنایع، نیروگاه‌ها و سایر مکان‌ها عمل می‌کنند و وظیفه توزیع و کنترل جریان برق را بر عهده دارند. تابلوهای برق فشارضعیف شامل مجموعه‌ای از قطع‌کننده‌ها، فیوزها، کنتاکتورها، رله‌ها، سوئیچ‌ها، نشانگرها و مترهای برق هستند.
وظایف اصلی تابلوهای برق فشارضعیف عبارت‌اند از:
- توزیع برق: تابلوهای برق فشارضعیف برای توزیع برق به مناطق مختلف یا تجهیزات مختلف در یک سیستم برق استفاده می‌شوند. آنها به کمک قطع‌کننده‌ها، فیوزها و کنتاکتورها، جریان برق را به‌صورت مطلوب توزیع می‌کنند.
- کنترل برق: تابلوهای برق فشارضعیف برای کنترل عملکرد تجهیزات و دستگاه‌ها استفاده می‌شوند. آنها شامل رله‌ها، کنتاکتورها، سوئیچ‌ها و دکمه‌ها هستند که به کاربران امکان می‌دهند تجهیزات را روشن یا خاموش کنند و سیستم را کنترل کنند.
- حفاظت الکتریکی: تابلوهای برق فشارضعیف برای حفاظت از تجهیزات و دستگاه‌ها در برابر خطرات الکتریکی مانند اتصال کوتاه، برق‌زدگی و برق‌گرفتگی طراحی شده‌اند. آنها شامل قطع‌کننده‌های حفاظتی، رله‌های حفاظتی و سیستم‌های اضطراری هستند. تابلوهای برق فشارضعیف بر اساس نیازها و استفاده‌های مختلف، به‌صورت سفارشی طراحی و ساخته می‌شوند و باید به استانداردها و ضوابط مربوطه تطابق داشته باشند.
تابلو برق فشار متوسط (Medium Voltage Electrical Panels)
تابلو برق فشار متوسط معمولاً برای توزیع و کنترل برق با ولتاژ بین 1000 ولت تا 33,000 ولت (AC) استفاده می‌شوند. این تابلوها برای سیستم‌های توزیع برق در صنعت، شبکه‌های توزیع برق شهری، نیروگاه‌ها و سایر نقاط استفاده می‌شوند. تابلوهای برق فشار متوسط شامل اجزایی مانند قطع‌کننده‌های فشار متوسط، کنتاکتورهای فشار متوسط، رله‌های فشار متوسط، محافظ‌ها، ترانس‌ها و مترهای برق هستند.
وظایف کلی تابلوهای برق فشار متوسط عبارت‌اند از:
- توزیع برق: تابلوهای برق فشار متوسط برای توزیع برق با ولتاژ متوسط به مناطق مختلف یا تجهیزات مختلف در یک سیستم برق استفاده می‌شوند. آنها به کمک قطع‌کننده‌های فشار متوسط و سیستم‌های توزیع، جریان برق را به‌صورت مطلوب توزیع می‌کنند.
- کنترل برق: تابلوهای برق فشار متوسط برای کنترل عملکرد تجهیزات و دستگاه‌ها استفاده می‌شوند. آنها شامل کنتاکتورهای فشار متوسط، رله‌های فشار متوسط و سوئیچ‌ها هستند که به کاربران امکان می‌دهند تجهیزات را روشن یا خاموش کنند و سیستم را کنترل کنند.
- حفاظت الکتریکی: تابلوهای برق فشار متوسط برای حفاظت از تجهیزات و دستگاه‌ها در برابر خطرات الکتریکی مانند اتصال کوتاه و برق‌زدگی طراحی شده‌اند. آنها شامل قطع‌کننده‌های حفاظتی، محافظ‌ها و رله‌های حفاظتی هستند.
تابلوهای برق فشار متوسط به دلیل نیاز به تکنولوژی‌ها و محافظت‌های خاص، نیاز به تخصص و دانش فنی بالا دارند و باید با استانداردها و ضوابط مربوطه سازگار باشند.
تابلو برق فشارقوی(High Voltage Electrical Panel)
تابلو برق فشارقوی یا به‌عبارت‌دیگر تابلو برق قدرت (Power Panel)، یک تجهیز الکتریکی است که برای مدیریت و توزیع برق در سیستم‌هایی با ولتاژ بالا استفاده می‌شود. این تابلوها برای کنترل و مدیریت توان برق از منابع تولیدی (مانند نیروگاه‌ها و توربین‌ها) تا مصرف‌کننده‌ها (مانند صنایع بزرگ و شبکه‌های توزیع برق) استفاده می‌شوند.
تابلو برق فشارقوی در سیستم‌هایی با ولتاژ بالا مانند 400 ولت، 690 ولت، 11 کیلوولت و بالاتر به کار می‌رود. این تابلوها اغلب دارای قطعات و تجهیزاتی همچون محافظ حفاظتی (Circuit Breaker)، رله‌های حفاظتی، سوئیچ‌ها، فیوزها، ترانس‌ها، ترمینال‌ها، مترهای برق و نمایشگرها هستند.
وظایف اصلی تابلو برق فشارقوی عبارت‌اند از:
- توزیع برق: تابلو برق فشارقوی برای توزیع برق به شبکه‌های فرعی و سایر تجهیزات استفاده می‌شود. این تابلوها قادر به توزیع برق به‌صورت سه‌فاز و تک‌فاز بر اساس نیاز سیستم هستند.
- کنترل و مانیتورینگ: تابلو برق فشارقوی شامل کنترلرها، رله‌ها، کلیدها و نمایشگرهای مختلف است که برای کنترل و مانیتورینگ تجهیزات صنعتی و عملکرد سیستم استفاده می‌شوند. این تابلوها قادر به کنترل و مدیریت جریان برق، وضعیت تجهیزات و نمایش اطلاعات موردنیاز هستند.
- حفاظت از سیستم: تابلو برق فشارقوی شامل قطعات حفاظتی مانند مدارهای جریان اضافی، رله‌های حفاظتی و سیستم‌های زمین‌گیری است. این قطعات جهت حفاظت از تجهیزات، افراد و سیستم در مقابل خطراتی نظیر شوک الکتریکی، اتصال کوتاه، بالارفتن جریان و اتصال زمین عمل می‌کنند.
تابلو برق فشارقوی به دلیل نیاز به نگهداری و کنترل برق با ولتاژ بالا، نیازمند توانمندی‌های خاصی است و معمولاً به‌وسیله متخصصین الکتریک مجرب طراحی و نصب می‌شود.
تابلو برق بر اساس نوع محل نصب
تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع محل نصب می‌توانند به چندین دسته‌بندی تقسیم شوند. در زیر، چند نمونه از انواع تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع محل نصب آورده شده است:
1. تابلوهای برق صنعتی داخلی
این تابلوها درون ساختمان‌ها و فضاهای داخلی نصب می‌شوند. آنها برای کنترل و توزیع برق در سیستم‌های صنعتی درون ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.
2. تابلوهای برق صنعتی خارجی
این تابلوها بر روی ساختمان‌ها، دیوارها، پایه‌ها و ستون‌ها در فضاهای بیرونی نصب می‌شوند. آنها برای کنترل و توزیع برق در سیستم‌های صنعتی در فضاهای باز و محیط‌های خارجی استفاده می‌شوند. این تابلوها معمولاً از جنس‌های مقاوم در برابر شرایط آب‌وهوایی سخت مانند باران، برف، خشکسالی و تغییرات دما ساخته می‌شوند.
3. تابلوهای برق صنعتی ضد انفجار
این تابلوها برای استفاده در محیط‌هایی که خطر انفجار وجود دارد، طراحی و ساخته می‌شوند. آنها دارای قابلیت حفاظت در برابر انفجار و گسترش حرارت هستند و از جنس‌های خاصی تهیه می‌شوند که از تجهیزات الکتریکی درون تابلو در برابر ایجاد شرارت جلوگیری می‌کند.
4. تابلوهای برق صنعتی مقاوم در برابر آب
این تابلوها برای استفاده در محیط‌هایی که ممکن است با آب در تماس باشند، ساخته می‌شوند. آنها دارای استانداردها و طراحی‌های خاصی هستند که از نفوذ آب به درون تابلو جلوگیری می‌کنند و تجهیزات داخلی را در برابر خطرات آب محافظت می‌کنند.
این تقسیم‌بندی تنها چند نمونه از انواع تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع محل نصب است و هر کدام از آنها بر اساس نیازهای خاص و استفاده موردنظر در صنعت طراحی و تولید می‌شوند.
تابلو برق بر اساس نوع قرارگیری در محل
تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع قرارگیری در محل می‌توانند به چندین دسته‌بندی تقسیم شوند. در زیر، چند نمونه از انواع تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع قرارگیری در محل آورده شده است:
1. تابلو برق ایستاده
تابلو برق ایستاده روی زمین قرار می‌گیرند و با استفاده از پایه‌ها و قاب‌های مناسب به زمین ثابت می‌شوند. آنها معمولاً در فضاهای بزرگ صنعتی که فضای کافی برای نصب داشته باشند استفاده می‌شوند.
2. تابلو برق دیواری
تابلو برق دیواری روی دیوارها نصب می‌شوند و از دیوار به‌عنوان پشتیبان استفاده می‌کنند. آنها برای صرفه‌جویی در فضا و ذخیره‌سازی مناسب تجهیزات برقی استفاده می‌شوند. این نوع تابلوها بر روی دیوارهای داخلی یا خارجی محل نصب می‌شوند.
3. تابلوهای برق صنعتی تأسیسات
این تابلوها به‌عنوان بخشی از تأسیسات و سیستم‌های صنعتی نصب می‌شوند. آنها شامل تابلوهای کنترل موتور، تابلوهای توزیع برق فشارضعیف، تابلوهای توزیع برق فشار متوسط و سایر تابلوهای مرتبط با تأسیسات صنعتی هستند.
4. تابلوهای برق صنعتی راهرویی
این تابلوها روی دیوارها در راهروها و ممرهای صنعتی نصب می‌شوند. آنها به‌عنوان پایه‌ای برای نصب تجهیزات برقی و مراقبت از آنها در مسیرهای عبوری مورداستفاده قرار می‌گیرند.
این تقسیم‌بندی تنها چند نمونه از انواع تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع قرارگیری در محل است و هر کدام از آنها بر اساس نیازها و شرایط محیطی خاص طراحی و نصب می‌شوند.
تابلو برق بر اساس نوع ساختار
تابلو برق بر اساس نوع ساختار می‌تواند به چندین دسته‌بندی تقسیم شود. در زیر، برخی از نوع‌های رایج تابلوهای برق بر اساس ساختار آنها آمده است:
- تابلو برق فشارضعیف (Low Voltage Panel): این نوع تابلوها برای توزیع و کنترل برق در سیستم‌های با ولتاژ پایین مانند 400 ولت و کمتر استفاده می‌شوند. آنها شامل قطعات مانند مدارهای MCC (Motor Control Center) برای کنترل و مدیریت موتورها، تابلوهای توزیع فشارضعیف (PDB) و تابلوهای کنترل فشارضعیف (Control Panel) هستند.
- تابلو برق فشار متوسط (Medium Voltage Panel): این نوع تابلوها برای توزیع و کنترل برق در سیستم‌های با ولتاژ متوسط مانند 11 کیلوولت و کمتر استفاده می‌شوند. سیستم‌های فشار متوسط شامل قطعات مانند مدارهای کنترل فشار متوسط (MCC), تابلوهای توزیع فشار متوسط (MDB) و تابلوهای کنترل فشار متوسط (Control Panel) هستند.
- تابلو برق فشار بالا (High Voltage Panel): این نوع تابلوها برای توزیع و کنترل برق در سیستم‌های با ولتاژ بالا مانند 33 کیلوولت، 66 کیلوولت و بالاتر استفاده می‌شوند. آنها شامل قطعات مانند تابلوهای کنترل و توزیع فشار بالا (HVAC), تابلوهای تقویت‌کننده (Booster Panels) و تابلوهای کنترل انتقال برق هستند.
- تابلو برق توزیع (Distribution Panel): در بازار، این نوع تابلوها برای توزیع برق در ساختمان‌ها، کارخانه‌ها و مناطق مسکونی استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها شامل قطعات مانند تابلوهای مینیاتوری (MDB), تابلوهای ساب پنل (Sub-Panel) و تابلوهای کنترل برق (Control Panel) خواهند بود.
تابلو برق بر اساس نوع جنس محفظه
تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع جنس محفظه می‌توانند به چندین دسته‌بندی تقسیم شوند. در زیر، چند نمونه از انواع تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع جنس محفظه آورده شده است:
1. تابلوهای فلزی
این تابلوها از جنس فلزی مانند فولاد یا آلومینیوم ساخته می‌شوند. آنها معمولاً از جنس پانل‌های فولادی با ضخامت مناسب ساخته شده و دارای درب‌ها و قفل‌ها هستند. تابلوهای فلزی به دلیل سختی، مقاومت در برابر ضربه و حفاظت از تجهیزات در برابر شرایط آب‌وهوایی سخت مورداستفاده قرار می‌گیرند.
2. تابلوهای پلاستیکی
این تابلوها از جنس مواد پلاستیکی مانند پلی‌کربنات یا پلی‌استر ساخته می‌شوند. آنها عموماً سبک‌تر و قابل‌حمل‌تر از تابلوهای فلزی هستند و معمولاً برای محیط‌های داخلی و کوچک‌تر استفاده می‌شوند. تابلوهای پلاستیکی بیشتر در برابر خوردگی مقاومت دارند و مناسب برای برخی از صنایع خاص مانند صنایع الکترونیکی و تجهیزات الکتریکی حساس هستند.
3. تابلوهای شیشه‌ای
این تابلوها دارای محفظه‌های شیشه‌ای هستند که تماشای تجهیزات برقی درون تابلو را فراهم می‌کند. آنها به دلیل ظاهر زیبا و شفافیت، در برخی از محیط‌های استفاده می‌شوند که نیاز به دید داخلی تابلو و مانیتورینگ تجهیزات داخلی را دارند. این تابلوها معمولاً در محیط‌های داخلی و غیرصنعتی یافت می‌شوند.
4. تابلوهای فایبرگلاس
این تابلوها از جنس فایبرگلاس (شیشه پلاستیک) ساخته می‌شوند که از ترکیبی از الیاف شیشه و رزین پلی‌استر تشکیل شده است. آنها به دلیل خواص عایق الکتریکی بالا، مقاومت در برابر خوردگی و تأثیرات آب‌وهوایی، وزن سبک و ایمنی برقی استفاده می‌شوند. تابلوهای فایبرگلاس بیشتر در محیط‌های خارجی و صنعتی با شرایط سخت مورداستفاده قرار می‌گیرند.
تابلو برق بر اساس نوع کاربرد
تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع کاربرد می‌توانند به چندین دسته‌بندی تقسیم شوند. در زیر، چند نمونه از انواع تابلوهای برق صنعتی بر اساس نوع کاربرد آورده شده است:
- تابلوهای کنترل: این تابلوها برای کنترل و مدیریت تجهیزات و دستگاه‌های صنعتی استفاده می‌شوند. آنها شامل تابلوهای کنترل موتور، تابلوهای کنترل فرایند، تابلوهای کنترل خطوط تولید و سایر تابلوهای مرتبط با کنترل فرایندها و تجهیزات می‌شوند.
- تابلوهای توزیع: همین‌طور این تابلوهای برق برای توزیع برق در یک سیستم صنعتی استفاده می‌شوند. آنها شامل تابلوهای توزیع برق فشارضعیف (LV) و تابلوهای توزیع برق فشار متوسط (MV) می‌شوند. تابلوهای توزیع برق فشارضعیف عموماً برای توزیع برق به تجهیزات صنعتی کوچک‌تر و تابلوهای توزیع برق فشار متوسط برای توزیع برق در سیستم‌های صنعتی بزرگ‌تر استفاده می‌شوند.
- تابلوهای اتوماسیون: این تابلوها برای اتوماسیون و کنترل خودکار فرایندها و تجهیزات صنعتی استفاده می‌شوند. آنها شامل تابلوهای PLC (Programmable Logic Controller)، تابلوهای DCS (Distributed Control System) و سایر تابلوهای مرتبط با اتوماسیون صنعتی می‌شوند.
- تابلوهای انرژی: این تابلوها برای مدیریت و کنترل انرژی برق در سیستم‌های صنعتی استفاده می‌شوند. آنها شامل تابلوهای مدیریت نیرو (Power Management Panels)، تابلوهای UPS (Uninterruptible Power Supply) و سایر تابلوهای مرتبط با مدیریت انرژی صنعتی می‌شوند.
- تابلوهای ایمنی: در مقابل این تابلوها برای ایجاد محافظت و ایمنی در سیستم‌های صنعتی استفاده می‌شوند. آنها شامل تابلوهای ایمنی برق (Electrical Safety Panels)، تابلوهای ایمنی ماشین‌آلات (Machine Safety Panels) و سایر تابلوهای مرتبط با ایمنی در صنعت می‌شوند.
انواع ترمینال در تابلو برق
ترمینال‌ها در تابلوهای برق صنعتی برای اتصال کابل‌ها و سیم‌ها به تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شوند. ترمینال‌ها به انواع مختلفی آمده و بر اساس نوع اتصال، ابعاد، و نیازهای مخصوص هر پروژه متفاوت هستند.
- ترمینال بلوکی: این نوع ترمینال‌ها به‌عنوان یک بلوک در تابلوها قرار می‌گیرند و به‌صورت متفرقه از هم نمی‌باشند. این ترمینال‌ها برای اتصال گروه‌هایی از کابل‌ها یا سیم‌ها به تجهیزات مورداستفاده می‌شوند.
- ترمینال تکی: همین‌طور ترمینال‌های تکی به‌صورت جداگانه در تابلو قرار می‌گیرند و برای اتصال یک‌تکه کابل یا سیم به تجهیزات استفاده می‌شوند. این نوع ترمینال‌ها دارای یک پایه متصل به تابلو و یک محل برای اتصال کابل به‌صورت پیچ یا کلمپ هستند.
- ترمینال سری: به‌عنوان نسلی مهم، ترمینال‌های سری یک ستون از ترمینال‌ها هستند که به‌صورت متوالی در یک‌پایه قرار می‌گیرند. این نوع ترمینال‌ها برای اتصال چندین کابل یا سیم به تجهیزات استفاده می‌شوند.
- ترمینال پلار: به‌عنوان یک دسته مهم، ترمینال‌های پلار دارای میان پلار بین پایه‌ها هستند و برای جداکردن و جداگانه کردن کابل‌ها از یکدیگر و ایجاد جداسازی الکتریکی استفاده می‌شوند. این نوع ترمینال‌ها معمولاً در تابلوهای با ولتاژ بالا یا در مواردی که ایمنی الکتریکی مهم است، مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- ترمینال زمین یا ارث: انواع ترمینال‌های زمین برای اتصال سیم‌های زمین به تجهیزات مورداستفاده می‌شوند. زمین‌کاری مطلوبی در تابلوهای برق صنعتی است تا خطرات الکتریکی کاهش یابد.
- ترمینال فیوز: ترمینال‌های فیوز از نوعی ویژه هستند که از آنها می‌توان فیوزها را برای حفاظت از مدارهای الکتریکی جابه‌جا کرد. این ترمینال‌ها دارای یک قسمت ویژه برای نصب و جابه‌جایی فیوزها هستند.
انواع تایمرهای تابلو برق صنعتی
هر نوع تایمر برای نیازهای خاص و انواع کنترل‌های زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد. انتخاب تایمر مناسب بر اساس نیازهای پروژه و استفاده موردی بسیار مهم است.
تایمرها در تابلوهای برق صنعتی برای کنترل و زمان‌بندی عملکرد تجهیزات و دستگاه‌های الکتریکی استفاده می‌شوند. انواع مختلفی از تایمرها وجود دارد که به تبدیل و کنترل زمانی عملکرد تجهیزات کمک می‌کنند. درصورتی‌که قصد سفارش ساخت تابلو برق صنعتی را دارید، ضروری است که با این تجهیزات آشنا شوید.
- تایمر دیجیتال (Digital Timer): تایمرهای دیجیتال برای کنترل دقیق زمانی عملکرد تجهیزات به کار می‌روند. این تایمرها دارای صفحه‌نمایش دیجیتال بوده و معمولاً دقت بالایی در اندازه‌گیری زمان دارند. می‌توانند به‌عنوان تایمر تأخیری، تایمر عکس‌العملی، و تایمر تعدادی استفاده شوند.
- تایمر مکانیکی (Mechanical Timer): در بخش مهمی از تکنولوژی‌های کارکرد تابلو برق صنعتی، تایمرهای مکانیکی با استفاده از مکانیزم‌های مکانیکی کار می‌کنند، این تایمرها برای کنترل زمانی دقیق تجهیزات مورداستفاده قرار می‌گیرند. به‌عنوان‌مثال، تایمرهای کنترل نورپردازی در سیستم‌های نورپردازی خودکار از این نوع تایمرها استفاده می‌کنند.
- تایمر تأخیری (Delay Timer): تایمرهای تاخیری به تنظیم تأخیر در شروع یا پایان عملکرد تجهیزات کمک می‌کنند. معمولاً برای جلوگیری از شروع هم‌زمان تجهیزات مختلف یا برای ایجاد تأخیر در اجرای یک عملیات مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- تایمر عکس‌العملی (On-Delay Timer): نمونه‌های آن دیلی یا عکس‌العملی بعد از ورود ورودی تغییر وضعیت (مثلاً فشار دکمه) با تأخیری مشخص عملیات را آغاز می‌کنند. این تایمرها برای کنترل عملکرد دستگاه‌هایی که به تأخیر برای فعال‌شدن نیاز دارند، مانند پمپ‌ها یا وسایل دیگر مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- تایمر تعدادی (Countdown Timer): تایمرهای تعدادی به تنظیم زمان باقی‌مانده یک عملکرد یا تغییر وضعیت تجهیزات کمک می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، از آنها برای معکوس کردن یک عملکرد پس از انقضای زمان مشخص استفاده می‌شود.
- تایمر تأخیری توقفی (Off-Delay Timer): عموماً این تایمرها بعد از قطع ورودی تغییر وضعیت (مثلاً خاموش‌شدن یک دستگاه) با تأخیری مشخص عملیات خاموش‌شدن تجهیزات را آغاز می‌کنند. از آنها به‌عنوان تایمرهای توقفی استفاده می‌شود.
درجه حفاظت در تابلو برق
درجه حفاظت یک عبارت است که به میزان محافظت و ایمنی تجهیزات الکتریکی و تابلوهای برق در مقابل عوامل مختلف محیطی اشاره دارد.
1. IP Rating:
درجه حفاظت IP یکی از معیارهای مهم برای اندازه‌گیری حفاظت تجهیزات در برابر نفوذ جسمانی (مانند ذرات معلق گردوغبار) و نفوذ آب و رطوبت است. IP دارای دو عدد است، به‌عنوان‌مثال IP65. اعداد اول و دوم به ترتیب به حفاظت در مقابل جسمانی و آب اشاره دارند. در این مثال، 6 به حفاظت در برابر ذرات معلق گرد و 5 به حفاظت در برابر آب رطوبت اشاره دارد.
2. NEMA Rating:
در ایالات متحده، از درجه حفاظت NEMA برای تعیین حفاظت تابلوهای برق در برابر عوامل محیطی استفاده می‌شود. مانند IP Rating، NEMA Rating نیز عددی دارد که به تجهیزات در برابر آب، گردوغبار، حیوانات و سایر عوامل محیطی محافظت می‌کند.
3. حفاظت در برابر ضربه (IK Rating):
IK Rating به میزان مقاومت تجهیزات در برابر ضربه و ضربه‌های مکانیکی اشاره دارد. این رتبه از IK00 (بدون مقاومت به ضربه) تا IK10 (مقاومت بسیار بالا به ضربه) می‌رود.
4. حفاظت در برابر حرارت و آتش (Fire Rating):
همین‌طور برای تجهیزاتی که در محیط‌های با خطر حرارت و آتش مورداستفاده قرار می‌گیرند، ارزیابی حفاظت در برابر حرارت و آتش ضروری است. استانداردهای مختلف برای حفاظت در برابر آتش و حرارت وجود دارد.
5. حفاظت در برابر تراکم جریان (Current Density Protection):
در تابلوهای برق، تجهیزاتی مانند قواعد مسی و ترمینال‌ها به طور دقیق طراحی می‌شوند تا تراکم جریان را مدیریت کنند و جلوگیری از افت‌های ولتاژ و حرارت زاییده شده توسط تراکم جریان را انجام دهند.
6. حفاظت در برابر اتصال کوتاه (Short-Circuit Protection):
تجهیزات برقی باید مقاومت در برابر اتصال کوتاه داشته باشند تا در مواقع طوفانی و حادثه‌ای، خسارت به سیستم و تجهیزات جلوگیری شود.
نصب و نگهداری تابلو برق صنعتی
نصب و نگهداری تابلو برق صنعتی به‌عنوان یک عملیات بسیار حیاتی در محیط‌های صنعتی و کارخانه‌ها باید بادقت و آگاهی انجام شود. در مرحله نصب، برنامه‌ریزی دقیق و طراحی صحیح از اهمیت بالایی برخوردارند. انتخاب مکان مناسب برای نصب تابلو، محافظت در برابر عوامل محیطی مانند آب و گردوغبار، و ایجاد مسیرهای ایمنی و دسترسی به تجهیزات، بخش‌های اساسی این مرحله هستند.
پس از نصب، تجهیزات و قطعات باید با دقت و طبق استانداردها نصب شوند. اتصالات الکتریکی باید صحیح و مطابق با ضوابط انجام شود. سپس، آزمایش‌های لازم برای بررسی عملکرد تابلو و تجهیزات انجام شود. این آزمایش‌ها به‌عنوان یک مرحله مهم در اطمینان از کارکرد صحیح تجهیزات و ایمنی الکتریکی موردتوجه قرار می‌گیرند.
نگهداری منظم و دوره‌ای تابلو برق ضروری است. هرگونه تغییرات یا تعمیرات باید بادقت و با رعایت مقررات صورت گیرد. کارکنان باید با مراقبت و نگهداری تجهیزات آشنا شده و به دوره‌های آموزشی ایمنی الکتریکی شرکت کنند.
خرید تابلو برق صنعتی
خرید تابلو برق صنعتی مهم است و نیازمند دقت و آگاهی است. در زیر تعدادی از نکات مهم برای خرید تابلو برق صنعتی را بررسی می‌کنیم:
- تعیین نیازها و مشخصات فنی: قبل از خرید تابلو برق، نیازهای خود را به‌دقت تعیین کنید. این شامل ولتاژ کاری، جریان، تعداد فازها، نوع و توان تجهیزات موردنیاز و دیگر پارامترهای فنی است. با داشتن این اطلاعات، می‌توانید تابلویی را که به‌درستی با نیازهای شما هماهنگ است را انتخاب کنید.
- انتخاب تأمین‌کننده قابل‌اعتماد: انتخاب یک تأمین‌کننده قابل‌اعتماد و باتجربه بسیار مهم است. بررسی تاریخچه، سابقه و بازخوردهای مشتریان قبلی می‌تواند به شما کمک کند تا تأمین‌کننده مناسبی را انتخاب کنید.
- کیفیت و استانداردها: اطمینان حاصل کنید که تابلو برق موردنظر شما با استانداردهای صنعتی مربوطه (مانند استانداردهای IEC و NEC) سازگاری دارد. همچنین، از کیفیت ساخت و استفاده از قطعات و تجهیزات باکیفیت بالا مطمئن شوید.
- قابلیت توسعه و تغییرات آینده: در نظر داشته باشید که تابلوی برق صنعتی قابلیت توسعه و تغییرات آینده را داشته باشد. باتوجه‌به احتمال تغییرات در فرایندها و نیازها، تابلویی را انتخاب کنید که قابلیت افزودن و جابه‌جایی قطعات و مدارها را داشته باشد.
- خدمات پس از فروش: اطمینان حاصل کنید که تأمین‌کننده تابلو برق صنعتی خدمات پس از فروش مناسبی ارائه می‌دهد. این شامل نصب، راه‌اندازی، آموزش و خدمات تعمیر و نگهداری است. همچنین، بررسی کنید که آیا تأمین‌کننده قطعات یدکی و پشتیبانی فنی قابل‌اعتمادی دارد یا خیر.
- هزینه و بودجه: بودجه خود را به‌دقت تعیین کنید و باتوجه‌به آن، تابلویی را انتخاب کنید. اما به‌خاطر داشته باشید که انتخاب تابلو برق صنعتی بر اساس قیمت به‌تنهایی منطقی نیست، بلکه باید باکیفیت و مشخصات فنی مطلوب نیز همراه باشد.
- استفاده از مشاوره: در صورت لزوم، می‌توانید از مشاوره متخصصان و مهندسان الکتریک در انتخاب تابلو برق صنعتی استفاده کنید. آنها می‌توانند شما را راهنمایی کنند و اطمینان حاصل کنند که تابلوی مناسب بر اساس نیازهای شما انتخاب شود.
پارامترهای اثرگذار بر روی قیمت تابلو برق
قیمت تابلو برق صنعتی تحت‌تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد. در زیر، عوامل مهمی که معمولاً در تعیین قیمت تابلوهای برق صنعتی مؤثر هستند، آورده شده است:
- اندازه و پیچیدگی تابلو: اندازه فیزیکی تابلو و پیچیدگی نصب و اجزای داخلی آن می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت داشته باشد. تابلوهای بزرگ‌تر و با سیستم‌های پیچیده‌تر معمولاً قیمت بیشتری دارند.
- نوع و کیفیت مواد استفاده شده: استفاده از مواد باکیفیت بالا و استاندارد در ساخت تابلو برق صنعتی می‌تواند هزینه بیشتری را در برداشته باشد. مواد مورداستفاده شامل محفظه، قطعات الکتریکی، سیم و کابل، مترها و سنسورها و غیره است.
- قدرت و قابلیت تحمل جریان: توان و قابلیت تحمل جریان موردنیاز تابلو برق صنعتی می‌تواند بر قیمت آن تأثیر بگذارد. تابلوهای با توان بالا یا قابلیت تحمل جریان بزرگ‌تر ممکن است قیمت بیشتری داشته باشند.
- نوع و تعداد قطعات و تجهیزات الکتریکی: تعداد و نوع قطعات الکتریکی موجود در تابلو نیز می‌تواند بر قیمت آن تأثیر بگذارد. قطعات مورداستفاده شامل مدارک اتصال، مینیاتور‌ها، مبدل‌ها، رله‌ها، فیوزها و سوئیچ‌ها می‌شوند.
- استانداردها و مقررات: رعایت استانداردها و مقررات مربوط به تابلوهای برق صنعتی، از جمله استانداردهای محلی و بین‌المللی، ممکن است بر قیمت تأثیرگذار باشد. استفاده از قطعات و سیستم‌های مطابق با استانداردهای مربوط معمولاً هزینه بیشتری دارد.
- نیاز به سفارشی‌سازی: درصورتی‌که تابلو برق صنعتی نیاز به سفارشی‌سازی داشته باشد، مثلاً برای سازگاری با نیازهای خاص مشتری یا استفاده در صنایع خاص، قیمت آن افزایش می‌یابد.
- هزینه نصب و راه‌اندازی: هزینه نصب، راه‌اندازی و اتصال تابلو نیز باید در تعیین قیمت مدنظر قرار گیرد.
دلایل مهمی که نباید تابلو برق بی‌کیفیت و ارزان را خریداری کنیم؟
خرید تابلو برق بی‌کیفیت و ارزان قابلیت ایجاد مشکلات و خطرات جدی در سیستم برق و فرایندهای صنعتی شما را دارد. در زیر، دلایل مهمی که نباید تابلو برق بی‌کیفیت و ارزان را خریداری کنید، آورده شده است:
- عملکرد نامطمئن: تابلو برق بی‌کیفیت و ارزان ممکن است دارای قطعات و سیستم‌های نامناسب و غیرقابل‌اعتماد باشد. این موضوع می‌تواند به عملکرد نامطمئن تابلو منجر شود و مشکلاتی مانند قطعی برق، خرابی تجهیزات و ازکارافتادن فرایندهای صنعتی را ایجاد کند.
- خطر برق‌گرفتگی و حوادث: تابلو برق بی‌کیفیت ممکن است در کنترل و ایمنی برق ناکارآمد باشد. این مسئله می‌تواند خطرات جدی از جمله برق‌گرفتگی، آتش‌سوزی و صدمات جسمی را برای کارکنان و تجهیزات فراهم کند.
- کاهش عمر مفید: تابلو برق بی‌کیفیت و ارزان معمولاً از مواد و قطعات باکیفیت پایین ساخته می‌شود که ممکن است در برابر عوامل محیطی، تنش‌های الکتریکی و ارتعاشات صنعتی ضعف نمایند. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش عمر مفید تابلو شود و نیاز به تعمیرات مکرر و تعویض آن را در دوره‌های کوتاه‌تری به همراه داشته باشد.
- هزینه تعمیرات و نگهداری: تابلو برق بی‌کیفیت، بدنه ضعیف و ارزان معمولاً نیاز به تعمیرات و نگهداری مکرر دارد که می‌تواند هزینه‌های اضافی را برای شما ایجاد کند.
با تمامی این تفاسیر، می‌توانید اقدام به خرید تابلو برق صنعتی با رعایت موارد مذکور کنید تا محصول نهایی یک خروجی باکیفیت باشد. تابلو تکنیک آینده در حال حاضر به‌عنوان یک مرجع معتبر، عرضه‌کننده انواع تابلوهای برق در بازار ایران است.